Rozpoczęła się 11. edycja wystawy Triennale Design Museum zatytułowana „Historie. Włoski design”, którą będzie można podziwiać do 20 stycznia 2019 roku.
Gwiazdami wydarzenia są dwie ikony wzornictwa samochodowego: Fiat 500 N (1958) i Fiat Panda 30 (1980), należące do niezwykle cennej kolekcji FCA Heritage, działu Grupy zajmującego się ochroną i promocją dziedzictwa kulturowego włoskich marek FCA.
Są samochody, które przechodzą do historii ze względu na innowacje technologiczne lub stylistyczne, jakie ze sobą wnoszą. Są też takie, które zasługują na pamięć za to, czym były w codziennym życiu całego pokolenia lub całego kraju. Ale jest niewiele takich, które maja obie te cechy, najpierw połączyć technikę i emocje, a następnie pozostawić niezatarty ślad, stając się swoistą ikoną swoich czasów. Kiedy to następuje, powstają najważniejsze dzieła historii przemysłu. Do takich należą Fiat 500 i Fiat Panda, dwa symbole zrodzone z włoskiej kreatywności, które zapadły w zbiorowej pamięci ludzi na całym świecie.
Ponadczasowy Fiat 500 nie jest nowością w muzealnych komnatach, wystarczy sobie przypomnieć, że w zeszłym roku egzemplarz serii F, najbardziej popularnej 500 w historii, wszedł do stałej kolekcji muzeum sztuki nowoczesnej MoMA w Nowym Jorku. Dzisiaj natomiast, niezwykła 500N z 1958 roku wkracza w progi Triennale Design Museum, potwierdzając znaczenie tego modelu, który zmotoryzował Włochy i jednocześnie stał się o prawdziwym „designerskim” dziełem o światowej sławie.
Obok niego pojawia się niemniej sławna Panda 30, kolejna włoska ikona, która od odległego 1980 roku obrazuje niepowtarzalny sposób podejścia do samochodu w codziennych relacjach: bardziej bezpośredni, swobodny, łatwy.
Fiat 500 N (1958).
Wyprodukowany w sierpniu 1958 roku i wyróżniający się nadwoziem w pastelowym odcieniu błękitu, wystawiany w Mediolanie Fiat 500 N, należy do pierwszej serii i reprezentuje udoskonalenia zaprezentowane przez producenta na Salonie w Turynie w listopadzie 1957 roku, które wzbogacają wyposażenie: przednie lampy w aluminiowych ramkach, osłonki przeciwsłoneczne, aluminiowe profile na pokrywie przedniej oraz listwy na bokach, kołpaki piast z błyszczącego aluminium, opuszczane szyby przednie, szyby uchylne tylne z blokadą otwierania, piankowa kanapa tylna, sterowanie kierunkowskazami i światłami za pomocą dźwigienki na kolumnie kierownicy, gumowe poszycie pedału hamulca i sprzęgła. Wystawiony egzemplarz jest wyposażony w dwucylindrowy silnik o pojemności 479 cm3 i mocy 15 KM, który pozwala mu rozwinąć prędkość 90 km/h. Fascynująca jest historia modelu 500, który stanowi podsumowanie genialnej intuicji Dante Giacosa i ambitnej strategii rozwoju i odnowienia gamy wprowadzonej przez Fiata już podczas II wojny światowej. Latem 1957 roku zaprezentowano Fiata 500 Nuova, który miał powtórzyć sukces swojego poprzednika Topolino: po swoim poprzedniku przejął formułę małego, dwuosobowego sedana, udoskonalonego według kanonów najnowszej techniki. Samonośne nadwozie napędzane było umieszczonym z tyłu, chłodzonym powietrzem, dwucylindrowym silnikiem, pierwszym w historii produkcji Fiata. Ceny rozpoczynały się od 490 000 lirów. W ciągu kilku lat, 500 stała się nowym kultowym samochodem włoskiej młodzieży i zyskała popularność na całym świecie, od Stanów Zjednoczonych po Nową Zelandię. Samochód był nieprzerwanie produkowany, w pięciu różnych seriach, aż do 1975 roku, a liczba wyprodukowanych egzemplarzy wyniosła ponad 4 miliony. Jest to auto, które odniosło bezdyskusyjny sukces, a w 2007 roku doczekało się powstania nowej generacji: współczesna 500, tak jak jej znamienity protoplasta, od razu odniosła ogromny sukces i w ciągu 10 lat została zakupiona przez 2 miliony Klientów oraz zdobyła imponującą pulę nagród, w tym tytuł Samochodu Roku oraz nagrodę Compasso d’Oro, najstarszą i najbardziej prestiżową, światową nagrodę z dziedziny designu, ustanowioną w1954 roku i przyznawaną od 1958 roku przez Stowarzyszenie Wzornictwa Przemysłowego (ADI). Tą niezwykle pożądaną nagrodą zostały wyróżnione obie generacje Fiata 500, a dokładnie w roku 1959 i w 2011. W zeszłym roku natomiast, aby uczcić 60. urodziny legendarnej 500, marka zorganizowała wiele jubileuszowych atrakcji, spośród których na szczególne przypomnienie zasługują: dwie ekskluzywne serie specjalne, sugestywny „See you in the future”, pierwszy film krótkometrażowy Fiata, w którym zagrał zdobywca Oscara Adrien Brody, wielokrotnie nagradzane europejskie tournee „The Fiat 500 Forever Young Experience”, jubileuszowy znaczek oraz moneta.
Panda 30 (1980).
Niemniej fascynująca jest historia drugiej ikony Fiata wystawianej w Triennale Design Museum: mowa o Pandzie 30 wyprodukowanej w 1980 roku. Wyróżniający się czerwonym kolorem nadwozia, prezentowany samochód należy do pierwszej serii tego modelu, którego liczba wyprodukowanych w sumie egzemplarzy przekroczyła do tej pory 7,5 milionów.
Wszystko rozpoczęło się w połowie lat 70. XX w., kiedy to zrodziła się konieczność zaprojektowania nowego modelu z napędem na przód, który dołączyłby do Fiata 126 i Fiata 127. Projekt, najpierw nazwany „Zero”, przyjął później nazwę „Projektu 141″ a w 1978 roku zostały przygotowane pierwsze prototypy. Jeśli chodzi o nazwę, to wybór padł na „Pandę”, co stanowiło kontynuację eksperymentu zapoczątkowanego wraz z Ritmo, który w odróżnieniu od wcześniejszych kilkudziesięciu lat, porzucał techniczną nazwę projektu na rzecz nowych atrakcyjnych i fantazyjnych określeń. W marcu 1980 roku, po premierze na Kwirynale, samochód użytkowy Fiat zadebiutował na Salonie Samochodowym w Genewie.
Zaprojektowany pod kątem osiągnięcia maksymalnej funkcjonalności i optymalnego wykorzystania przestrzeni, Fiat Panda z pierwszej serii miał długość 3,38 m, trzydrzwiowe nadwozie ze składanym i wyjmowanym siedzeniem tylnym i mógł swobodnie pomieścić pięć osób. Dzięki tym rozmiarom oraz rozwiązaniom stylistycznym autorstwa Giorgetto Giugiaro, nowy samochód Fiat okazał się bardzo praktyczny, uniwersalny i wielofunkcyjny. Napęd był na przód, zawieszenia niezależne na koła przednie i z osią sztywną na kołach tylnych. W zależności od rynku, Klient mógł wybrać albo dwucylindrowy silnik chłodzony powietrzem o pojemności 650 cm3 i mocy 30 KM, albo silnik z 4 cylindrami, chłodzony wodą, o pojemności 903 cm3 i mocy 45 KM. Stąd zrodziły się oficjalne nazwy: Fiat Panda 30 i Fiat Panda 45. Spalanie było na interesującym poziomie: przy 90 km/h, Panda 30 pokonywała 19 km na 1 litrze, a Panda 45 ponad 17. Maksymalna prędkość wynosiła odpowiednio ponad 115 km/h i około 140 km/h.
Od 1980 roku do dzisiaj następowały po sobie cztery generacje tego małego, acz wielkiego Fiata, kontynuując w ten sposób długą ścieżkę handlowych sukcesów oraz technologicznych rekordów w swoim segmencie. Na przykład, oprócz tego, że był to pierwszy miejski samochód z napędem 4×4 (1984), Panda była również pierwszym autem, w którym zamontowano silnik diesel (1986); pierwszym w swoim segmencie, który mógł się posczycić prestiżowym tytułem „Samochodu Roku ” (2004) i, w tym samym roku, pierwszym miejskim samochodem, który dotarł na wysokość 5200 metrów, u stóp Mount Everestu. Długa seria rekordów trwała również w 2006 roku, kiedy to Fiat Panda został pierwszym miejskim samochodem produkowanym na szeroką skalę z zasilaniem na metan. Fiat Panda jednak na tym nie poprzestał. Wystarczy pomyśleć, że jest to jedyny samochód miejski z tego segmentu, który oferuje cztery wersje silnikowe (benzyna, olej napędowy, benzyna/metan oraz benzyna/ LPG), trzy wersje wyposażenia (Urban look, City Cross i 4×4), dwa napędy (na przód i 4×4) oraz dwie skrzynie biegów (manualną i zrobotyzowaną Dualogic).
Triennale Design Museum. Historie. Włoski design.
Triennale Design Museum, pierwsze muzeum włoskiego wzornictwa, zostało otwarte w Triennale w grudniu 2007 roku. To muzeum „mutant”, które co roku od 10 lat, zmienia układ i dekorację, by za każdym razem dać inną odpowiedź na fundamentalne pytanie: czym i jaki jest włoski design?
11. edycja Triennale Design Museum opowiada historię włoskiego wzornictwa poprzez mnogość historii, które wspólnie definiują jego złożoną naturę. Zwiedzanie muzeum może mieć dwojaki przebieg: z jednej strony historia może rozwijać się diachronicznie, z drugiej może być przedstawiona w formie pięciu zagadnień tematycznych, pozwalających odczytywać design przez pryzmat innych dziedzin.
Wybór 180 dzieł, w większości pochodzących ze stałej kolekcji Triennale Design Museum stworzonych w latach 1902-1998 i wyodrębnionych, jako najbardziej reprezentatywnych dla włoskiego wzornictwa ze względu na wkład w innowacyjność, estetykę, badania, rozpoznawalność oraz popularność, stawia pytanie: które dzieła powinny nieodzownie znaleźć się w Muzeum designu i co może zostać uznane za jego „ikonę”, i czy określenie to jest faktycznie odpowiednie w kontekście wzornictwa.
Źródło: Fiat
